Przez żołądek do serca

Gotowanie i przygotowanie posiłków to bardzo ważny element w pracy opiekuna w domu chorego.. Jak wszystkie rzeczowniki określenia potraw i produkty mają swoje der-die-das, ale akurat grupę wyrazów określających jedzenie i picie, możemy używać bez tych towarzyszy.

A oto lista najważniejszych produktów spożywczych:

der Tee/der tej/herbata
der Kräutertee/der krojtertej/herbata ziołowa
der Früchtetee/der frychtetej/herbata owocowa
der Kaffee/der kafej/kawa
der Kakao/der kakało/kakao
der Honig/der honich/miód
der Zucker/der cuker/cukier
der Fisch/der fisz/ryba
der Käse/der kejze/ser
der Quark/der kwark/twarożek
der Jogurt/der jogurt/jogurt
der Reis/der rajs/ryż
der Apfel/der apfel/jabłko
der Kuchen/der kuchen/ciasto
der Schinken/der szinken/szynka
die Marmelade/di marmelade/dżem
die Milch/di milch/mleko
die Butter/di buter/masło
die Margarine/di margarine/margaryna
die Zitrone/di citrone/cytryna
die Banane/di banane/banan
die Tomate/di tomate/pomidor
die Gurke/di gurke/ogórek
die Suppe /di zupe/zupa
die Wurst/di wurst/kiełbasa
die Schokolade/di szokolade/czekolada
das Brot/das brot/chleb
das Schwarzbrot/das szwarcbrot/chleb ciemny
das Brötchen/das brytchen/bułka
das Obst/das opst/owoce
das Gemüse/das gemyze/warzywa
das Fleisch/das flajsz/mięso
das Ei/das aj/jajko
das Wasser/das waser/woda
das Müsli/das mysli/müsli

Produkty w liczbie mnogiej:

die Nudeln/di nudeln/makaron
die Kartoffeln/di kartoflen/ziemniaki
die Bonbons/di bonbons/cukierki
die Haferflocken/di haferfloken/płatki owsiane

Najważniejsze naczynia:

der Löffel/der lyfel/łyżka
der Teelöffel/der tejlyfel/łyżeczka
der Teller/der teler/talerz
der Topf/der topf/      garnek
die Schüssel/di szysel/                  miska
die Tasse/di tase/filiżanka (i kubek)
die Gabel/di gabel/widelec
das Messer/das meser/nóż
das Glas/das glas/szklanka

Najważniejsze opakowania:

ein Becher Jogurt/ajn becher jogurt/kubek jogurtu
ein Pfund Kaffee/ajn funt kafej/pół kilo kawy
eine Schale Tomaten/ajne szale tomaten/tacka pomidorów
eine Packung Eier/ajne pakun ajer/opakowanie jajek
eine Packung Nudeln/ajne pakun nudeln/opakowanie makaronu
eine Tüte Bonbons/ajne tyte bonbons/torebka cukierków
eine Flasche Minerlawasser/ajne flasze mineralwaser/butelka wody mineralnej
eine Dose Mandarinen/ajne doze mandarinen/puszka mandarynek
ein Glas Honig/ajn glas honich/słoik miodu
ein Kilo Kartoffeln/ajn kilo kartofeln/kilo ziemniaków

Ważna wskazówka:

Gdy już jesteśmy w Niemczech to nazw produktów spożywczych, a także wielu sprzętów gospodarstwa domowego, możemy bardzo dobrze nauczyć się z niemieckich gazetek reklamowych wydawanych przez różne markety. A wszystkie osoby, które nie mają możliwości oglądania gazetek w papierze, zachęcam do odwiedzania niemieckich stron takich jak np.: 
www.lidl.de, www.aldi.de, www.kaufland.de, www.edeka.de

Teraz posiłki:

das Frühstück/das frysztyk/śniadanie
das Mittagessen/das mitakesyn/obiad
der Nachtisch/der nachtisz/podwieczorek
das Abendessen/der abentesyn/kolacja

oraz zestawienia:

zum Frühstück/cum frysztyk/na śniadanie
zu Mittag/cu mitag/na obiad
zum Nachtisch/cum nachtisz/na deser
zu Abend/cu abent/na kolację

Wskazówka:   W wielu regionach Niemiec między 13:00 a 15:00 jest cisza poobiednia (Mittagsruhe). W tym czasie nie wykonuje się głośnych prac domowych. Natomiast między 15:00 a 16:00 obowiązkowa jest filiżanka kawy i kawałek ciasta. Szczególnie seniorzy są przywiązani do tego „rytuału”.

Najważniejsze czasowniki tematyczne:

backenpiec
bratensmażyć
brauchenpotrzebować
essenjeść
holenprzynieść coś np. z kuchni
kaufenkupić
kochengotować
machenrobić
möchte-chciał(a)by…
trinkenpić

oraz przydatne zdania:

Was essen Sie zum Frühstück? /was esyn zi cum frysztyk/
Co (z)je Pan/i na śniadanie?

Was essen Sie zu Mittag? /was esyn zi cu mitak/
Co (z)je Pan/i na obiad?

Was möchten Sie zu Abend? /was mychten zi cu abend/
Co chiał(a)by Pan/i na kolację?

Essen Sie Milchsuppe? /esyn zi milchzupe/
Czy je Pan/i zupę mleczną?

Trinken Sie Tee mit Zucker? /trinken zi tej mit cuker/
Czy pije Pan/i herbatę z cukrem?

Möchten Sie eine Banane zum Nachtisch? /mychten zi ajne banane cum nachtisz/
Czy chiał(a)by Pan/i banana na deser?

Möchten Sie ein Brötchen oder Vollkornbrot?/mychten zi ajn brytchen oder folkornbrot/
Czy chciał(a)by Pan/i bułkę czy pieczywo pełnoziarniste?

Brauchen Sie Zucker? /brałchyn zi cuker/
Czy potrzebuje Pan/i cukier?

Ich koche heute Reis mit Gemüse. /ich koche hojte rajs mit gemyze/
Ugotuję dziś ryż z warzywami.

Ich backe am Samstag einen Apfelkuchen. /ich bake am zamstag ajnen apfelkuchen/
Upiekę w sobotę szarlotkę.

Ich brate am Freitag Fisch. /ich brate am frajtak fisz/
Usmażę w piątek rybę.

Ich hole Ihnen eine Tasse Tee. /ich hole inen ajne tase tej/
Przyniosę Pan/i filiżankę herbaty.

Wskazówka:

„Holen” i „bringen” mają pozornie te same znaczenie: przynieść/przynosić. Jest jednak drobny niuans w ich użyciu.

„Bringen” używam, gdy np. idę do kogoś i coś ze sobą chcę przynieść np. sałatkę, kwiatki itp.

Ich bringe einen Salat (mit).
Przyniosę sałatkę.

„Holen” używam, gdy jestem z kimś razem w jednym pomieszczeniu i muszę wyjść po coś i z tą rzeczą wrócić. Przykłady:

Ich hole Ihnen ein Glas Wasser.
Przyniosę Pan/u szklankę wody.

W ten sposób mogę się wyrazić, gdy jestem z pacjentem w jego sypialni i mam przynieść mu wody  – wtedy wychodzę z sypialni, idę do kuchni po wodę i wracam z nią do sypialni.

Ich hole Ihnen eine Decke.
Przyniosę Panu/Pani koc.

A tak mogę powiedzieć, gdy siedzę w ogrodzie i chcę podopiecznemu przynieść koc – wtedy odchodzę od podopiecznego, idę do domu, biorę koc i wracam z nim do ogrodu. Słówka „holen” Niemcy używają również w znaczeniu: „Lecę/idę po coś (chleb, bułki itp.)”:

Ich hole Brot.
Idę po chleb.

Ćwiczenia

Sprawdź czego się nauczyłeś z lekcji:

Avoria