Co Pani wczoraj robiła? II stopień wtajemniczenia
Tak się jednak składa, że dużo czynności codziennych to czasowniki nieregularne w czasie przeszłym. Ich formy są dla nich charakterystyczne i uczymy się ich zazwyczaj pamięciowo. Poniżej formy wybranych czasowników z przykładowymi zdaniami. Znowu obowiązuje zasada, że słówko z „ge-” mówimy na końcu zdania, a do osoby „ich” dodajemy „habe”. Zdanie tłumaczymy od końca, gdyż „habe” nie ma tutaj żadnego znaczenia jako słówko.
Powtórzenie:
Jeśli mówimy o sobie uzupełnieniem zdań w czasie przeszłym będzie „ich habe”, np.
Ich habe geschlafen. - Spałam.
Jeśli chcemy opowiedzieć, co robił nasz senior, użyjemy „er hat” (o mężczyźnie) albo „sie hat” (o kobiecie), np.:
Er hat geschlafen. - On spał.
Herr Schmitt hat geschlafen. - Pan Schmitt spał.
Ihr Vater hat geschlafen. - Pani/a tata spał.
Sie hat geschlafen. - Ona spała.
Frau Schmitt hat geschlafen. - Pani Schmitt spała.
Ihre Mutter hat geschlafen. - Pani mama spała.
A gdy chcemy opowiedzieć, co robiliśmy w osobie „my”, to użyjemy „wir haben”:
Wir haben geschlafen. - My spaliśmy.
By zdać komuś pytanie jako Pan / Pani, użyjemy formy „Haben Sie?”:
Haben Sie geschlafen? (Czy) Pan/i spał/a?
Odmiana dla wszystkich osób:
| ich habe geschlafen | ja spałem/am |
| du hast geschlafen | ty spałeś/aś |
| er, się, es hat geschlafen | on, ona, ono spał/a/o |
| wir haben geschlafen | my spaliśmy |
| ihr habt geschlafen | wy spaliście |
| się haben geschlafen | oni spali, one spały |
| Sie haben geschlafen | Pan, Pani spał/a, Państwo spali |
| backen | gebacken | piec | Ich habe gestern einen Kuchen gebacken. /ich habe gestern ajnen kuchen gebaken/ Upiekłem/am wczoraj ciasto. |
| braten | gebraten | smażyć | Ich habe das Fleisch gebraten. /ich habe das flajsz gebraten/ Usmażyłem/am mięso. |
| essen | gegessen | jeść | Ihre Mutter hat alles gegessen. /ire muter hat ales gegesen/ Pani mama wszystko zjadła. |
| geben | gegeben | dać | Ich habe Frau Schmitt etwas Wasser gegeben. /ich habe frał szmit etfas waser gegejben/ |
| einladen | eingeladen | zapraszać | Frau Schmitt hat die Nachbarin eingeladen. /frał szmit hat di nachbarin ajngeladen/ Pani Schmitt zaprosiła sąsiadkę. |
| lesen | gelesen | czytać | Frau Schmitt hat die Bibel gelesen. /frał szmit hat di bibel gelejzen/ Pani Schmitt czytała Biblię. |
| messen | gemessen | mierzyć | Ich habe Frau Schmitt Blutdruck gemessen. /ich habe frał szmit blutdruk gemesen/ Zmierzyłem/am Pani Schmitt ciśnienie. |
| rufen | gerufen | wezwać, wołać | Ich habe den Arzt gerufen. /ich habe dejn arct gerufen/ Wezwałem/am lekarza. |
| anrufen | angerufen | zadzwonić do kogoś | Ich habe meine Familie angerufen. /ich habe majne familie angerufen/ Zadzwoniłem/am do mojej rodziny. |
| schlafen | schlafen | spać | Frau Schmitt hat gut geschlafen. /frał szmit hat gut geszlafen/ Pani Schmitt dobrze spała. |
| sehen | sehen | widzieć | Ich habe das nicht gesehen. /ich habe das nicht gezejen/ Nie widziałem/am tego. |
| fernsehen | ferngesehen | oglądać telewizję | Frau Schmitt hat eine Stunde ferngesehen. /frał szmit hat ajne sztunde ferngezejen/ Pani Schmitt godzinę oglądała telewizję. |
| tragen | getragen | nosić, nieść | Frau Schmitt hat gestern die Jacke getragen. /frał szmit hat gestern di jake getragen/ Pani Schmitt miała wczoraj ubraną (nosiła) tą kurtkę. |
| waschen | gewaschen | prać, myć | Ich habe die Bettwäsche gewaschen. /ich habe di betwesze gewaszen/ Wyprałem/am pościel. |
| vorschlagen /forszlagen/ | vorgeschlagen | proponować | Ich habe Frau Schmitt einen Spaziergang vorgeschlagen. /ich habe frałszmit ajnen szpacirgang forgeszlagen/ Zaproponowałem/am Pani Schmitt spacer. |
| brechen | gebrochen | złamać | Frau Schmitt hat 2012 (zweitausendzwölf) den Arm gebrochen. /frał szmit hat cwajtałzentcwylf dejn arm gebrochen/ Pani Schmitt złamała w roku 2012 rękę. |
| helfen | geholfen | pomagać | Ich habe Frau Schmitt beim Duschen geholfen. /ich habe frał szmit bajm duszen geholfen/ Pomogłem/am Pani Schmitt przy prysznicu. |
| nehmen | genommen | brać | Frau Schmitt hat die Medikamente genommen. /frał szmit hat di medikamente genomen/ Pani Schmitt zażyła lekarstwa. |
| sprechen | gesprochen | rozmawiać | Frau Schmitt hat heute wenig gesprochen. /frał szmit hat hojte wenich geszprochen/ Pani Schmitt mało dziś mówiła / rozmawiała. |
| treffen | getroffen | spotkać | Ich habe die Nachbarin getroffen. /ci habe di nachabrin getrofen/ Spotkałem/am sąsiadkę. |
| wegwerfen | weggeworfen | wyrzucić | Ich habe die Reste weggeworfen. /ich habe di restwe weggeworfen/ Wyrzuciłem/am resztki. |
| bitten | gebeten | prosić | Frau Schmitt hat um einen Kuchen gebeten. /frał szmit hat um ajnen kuchen gebeten/ Pani Schmitt poprosiła o ciasto. |
| liegen | gelegen | leżeć | Frau Schmitt hat heute viel gelegen. /frał szmit hat hojte fil gelegen/Pani Schmitt dużo dziś leżała. |
| finden | gefunden | znaleźć | Ich habe die Zeitung gefunden. /ich habe di cajtun gefunden/ Znalazłem/am gazetę. |
| singen | gesungen | śpiewać | Ich habe als Kind im Chor gesungen. /ich hbae als kint im kot gesungen/ Śpiewałem/am jako dziecko w chórze. |
| trinken | getrunken | pić | Frau Schmitt hat nur Kräutertee getrunken. /frał szmit hat nur krojtertej getrunken/ |
| leihen | geliehen /gelijen/ | pożyczyć | Ich habe das Fahrrad geliehen. /ich habe das farad gelijen/ Pożyczyłem/am rower. |
| schreiben | geschrieben /geszriben/ | pisać | Ich habe die Einkaufsliste geschrieben. /ich habe di ajnkaufsliste geszriben/ Napisałem/am listę zakupów. |
| schneiden | geschnitten | ciąć, kroić | Ich habe Ihnen die Banane geschnitten. /ich habe inen di banane geszniten/ Pokroiłem/am Pani/Panu banana. |
| schreien | geschrien /geszrijen/ | krzyczeć | Frau Schmitt hat in der Nacht geschrien. /frał szmit hat in der nacht geszrijen/ Pani Schmitt krzyczała w nocy. |
| stehen | gestanden | stać | Frau Schmitt hat am Fenster gestanden. /frałszmit hat am fenster gesztanden/ Pani Schmitt stała przy oknie. |
| sitzen | gesessen | siedzieć | Frau Schmitt hat ein bisschen im Garten gesessen. /frałszmit hat ajn bischen im garten gezesen/ Pani Schmitt trochę posiedziała w ogródku. |
| anziehen | angezogen | ubierać | Ich habe Ihre Mutter angezogen. /ich habe ire muter angecogen/ Ubrałem/am Pani/a mamę. |
| ausziehen | ausgezogen | rozbierać | Ich habe Ihre Mutter zum Waschen ausgezogen. /ich habe ire muter cim waszen ałsgecogen/ Rozebrałem/am Pani/a mamę do umycia. |
| umziehen | umgezogen | przebierać | Ich habe am Nachmittag Ihre Mutter umgezogen. /ich habe am nachmitak ire muter umgecogen/ Przebrałem/am Pani/a mamę popołudniu. |
| wissen | gewusst | wiedzieć | Ich habe das nicht gewusst. /ich habe das nicht gewust/ Nie wiedziałem/am tego. |
| (mit)bringen | (mit)gebracht | przynieść, przyprowadzić (ze sobą) | Ich habe die Nachbarin mitgebracht. /ich habe di nachbarin mitgebracht/ Przyprowadziłem/am sąsiadkę. |
| wegbringen | weggebracht | wynieść | Ich habe den Müll weggebracht. /ich habe dejn myl weggebracht/ Wyniosłem/am śmieci. |
Pełną listę czasowników nieregularnych w czasie przeszłym znajdziemy w każdym słowniku oraz w internecie.
Jeśli chcemy skorzystać z takich list, to warto wiedzieć, że mają one zazwyczaj formę tabeli, w której są i inne gramatyczne informacje. Do tworzenia czasu przeszłego używanego w mowie potrzebna nam rubryka „Perfekt” (tak fachowo nazywa się ten czas przeszły), może być ona zatytułowana również „Partizip Perfekt” / „Partizip II” – tak nazywają się formy czasownika „naukowo”. Oczywiście w zdaniu słówko z tabelki stawiamy na końcu i w większości przypadków uzupełniamy o „ich habe”, jeśli to my wykonaliśmy daną czynność.
Ćwiczenia
Sprawdź czego się nauczyłeś z lekcji:
