Planowaniem Niemcy stoją

By zaplanować tydzień czy dzień czynnościami domowo-pielęgnacyjnymi, przypomnijmy sobie najpierw dni tygodnia oraz pory dnia:

Morgen (z wielkiej litery!) – Vormittag – Mittag – Nachmittag – Abend

Teraz przygotujmy się na kombinację:

Wann? Kiedy?

Am Montagmorgen /am montakmorgen/    w poniedziałek rano                               
Am Dienstagvormittag            /am dinstakformitak/we wtorek przedpołudniem
Am Mittwochmittag               /am mitfochmitak/w środę w południe
Am Donnerstagnachmittag/am donerstaknachmitak/w czwartek po południu
Am Freitagabend/am frajtakabent/w piątek wieczorem

oraz zwroty:

jetzt/ject/teraz
dann/dan/potem
heute/hojte/ dziś
morgen  (z małej litery!) /morgen/jutro
jeden Tag/jeden tak/każdego dnia / codziennie
jede Woche/jede woche/co tydzień
zweimal die Woche/cwajmal di woche/dwa razy w tygodniu

Przydatna okaże się tutaj również znajomość kilku rzeczowników określających podstawowe czynności domowe. Wiele z nich możemy opisać czasownikiem „Ich mache ...” - „Ja robię ...”, np.:

Ich mache/ich mache/ja robię
Tee/tej/herbatę
Kaffee/kafej/kawę
Essen/esyn/jedzenie
einen Kartoffelsalat/ajnen kartofelzalat/sałatkę ziemniaczaną
eine Tomatensuppe/ajne tomatynzupe/zupę pomidorową
Einkäufe/ajnkojfe/zakupy
Ordnung/ordnun/porządek
Urlaub/urlałp/urlop
eine Geburtstagsparty/ajne geburtstakparty/przyjęcie urodzinowe
Spaziergang/szpaciergang/ spacer
Gymnastik/gymnastik/gimnastyka
Betten/beten/łóżka
Wäsche/wesze/pranie

Jeśli chcemy takie zdanie uzupełnić informacją o czasie, w którym daną czynność wykonujemy, wstawiamy ją na trzecim miejscu:

Ich mache jeden Tag Ordnung. /ich mache jeden tak ordnun/
Robię codziennie porządek.

Ich mache am Morgen Wäsche. /ich mache am morgen wesze/
(Z)Robię rano pranie.

Przy okazji spędzania czasu z pacjentem, wprowadźmy jeszcze osobę „wir” – „my”, po której, tak jak po „Sie”, będziemy wstawiać czasownik z końcówką -en:

Wir machen am Nachmittag Spaziergang. /wija machyn am nachmitak szpaciergang/
Po południu pójdziemy na spacer / dosł.: zrobimy spacer.

Wir machen jetzt Essen. /wija machyn ject esyn/
Zrobimy teraz jedzenie.

Wskazówka:

Wykonując różne czynności przy starszej osobie też miło jest używać formy osobowej „wir” – my. Nawet jeśli nasz podopieczny nie może wziąć udziału w tej aktywności, to będzie czuł się bardziej „osobowo” i bardziej potrzebnie, np.:

Wir machen jetzt Kaffee. /wija machyn ject kafej/
Zrobimy teraz kawę.

Wir machen Betten und dann Tee. /wija machyn ject beten unt dan tej/
Pościelimy (dosłownie: zrobimy) łóżka, a potem zrobimy herbatę.

Ustalając z rodziną zakres obowiązków, powinniśmy znać również nazwy takich czynności jak:

Putzen/pucyn/sprzątać/myć/czyścić (wszystko: pomieszczenie, meble)
die Küche putzen/di kyche pucynsprzątać kuchnię
das Badezimmer putzen/das badecimer pucyn/sprzątać łazienkę
die Fenster putzen/di fenster pucyn/myć okna
bügeln/bygeln/prasować
Geschirr spülen /geszir szpylen/zmywać naczynia
die Bettwäsche wechseln/di betwesze wekseln/zmienić pościel
die Handtücher wechseln/di handtycher wekseln/zmienić ręczniki
Staub wischen/ształp wiszen/zetrzeć kurze
Staub saugen/ształp zaugen/poodkurzać

Aby utworzyć poprawne zdanie, postępujemy zgodnie z zasadą: kto + co robi + reszta (np. kiedy, co)

Ich putze am Abend das Badezimmer. /ich puce am abent das badycimer/
Posprzątam wieczorem łazienkę,

Ich wische jetzt Staub. /ich wisze ject ształp/
Teraz zetrę kurze.

Ich wechsle morgen die Bettwäsche. /ich weksle morgen betwesze/
Zmienię jutro pościel.

Przypomnijmy, co się dzieje z czasownikami, jeśli odnoszą się do osób:

ich – ja: tutaj występuje na końcu charakterystyczna literka „-e”:

ich mache, ich koche, ich putze

wir – my i Sie – Pan, Pani: mają taką samą formę z końcówką „-en”, czyli w większości wyglądają tak jak są przedstawione w słowniku:

wir machen, wir kochen, wir putzen
Sie machen, Sie kochen, Sie putzen

er – on i sie – ona mają formę z końcówką „-t”:

er macht, er kocht, er putzt
sie macht, sie kocht, sie putzt

Jakich najprostszych pytań warto się nauczyć, by zapytać o organizację pracy? Najlepiej szczegółowych, czyli tych na literkę „w”:

Wann mache ich Einkäufe? /wan mache ich ajnkojfe/
Kiedy robię zakupy?

Wo mache ich Einkäufe? /wo mache ich ajnkojfe/
Gdzie robię zakupy?

Wer macht Einkäufe? /wer macht ajnkojfe/
Kto robi zakupy?

Wann kann ich Staub saugen? /wan kan ich ształp zaugen/
Kiedy mogę odkurzać?

Wann kann ich waschen? /wan kan ich waszyn/
Kiedy mogę prać?

Wskazówka:

Bywa, że regulamin domu określa ściśle godziny, w których można wykonywać głośniejsze prace domowe jak odkurzanie, pranie).

Wie oft putze ich das Bad? /wi oft puce ich das bat/
Jak często sprzątam łazienkę?

Wie oft wechsle ich Bettwäsche? /wi oft weksle ich betwesze/
Jak często zmieniam pościel?

Wo sind die Handtücher? /wo sint di handtycher/
Gdzie są ręczniki?


Ćwiczenia

Sprawdź czego się nauczyłeś z lekcji:

Avoria