Wisienka na torcie

Niemiecki rzeczownik rozpoznamy po wielkiej literze. Podobnie jak w języku polskim odpowiada on na pytania: kto? co? i odmienia się przez przypadki. Różnica polega na tym, że w języku niemieckim odmienia się nie sam rzeczownik, lecz jego „towarzysz”, którym najczęściej jest takie słówko: der, die, das, ein-, kein-, mein-, dein-. Niemiecki rzeczownik rzadko bowiem występuje sam – lubi towarzystwo. Ucząc się niemieckiego, zawsze będziemy widzieć „Tisch”, a kontekstu użycia musimy doszukać się w wyrazie wstawionym przed „Tisch” – może to być „der Tisch”, „den Tisch”, „dem Tisch”.

UWAGA POCZĄTKUJĄCY – NIC SIĘ NIE STANIE, JEŻELI ZROBICIE BŁĄD, ALBO OMINIECIE RODZAJNIK – BYLEBY SIĘ DOGADAĆ. NATOMIAST NIE MOŻNA WYRZUCIĆ RODZAJNIKÓW I ICH ODMIANY Z NAUKI JĘZYKA NIEMIECKIEGO. POPRAWNOŚĆ UŻYCIA TYCH FORM PRZYCHODZI Z CZASEM.

Najwięcej spośród codziennie używanych czasowników łączy się z rzeczownikiem i rodzajnikiem w formie biernika, zwanego w języku niemieckim Akkusativem. Odpowiada na pytania:

KOGO? WEN?

CO? WAS?

Do takich czasowników należą min.:

brauchen – potrzebować

finden – znaleźć

haben – mieć

holen – przynosić

hören – słuchać

kaufen – kupować

kochen – gotować

lesen – czytać

machen – robić

möchte- chcieć

mögen - lubieć

nehmen - brać

sehen – widzieć

suchen – szukać

tragen – nosić

oraz wszystkie czasowniki odnoszące się do higieny ciała (kämmen, putzen, waschen, anziehen, ausziehen, umziehen) i wiele wiele innych. Powyższe są tylko małą częścią tej grupy.

Na czym polega utworzenie zagadkowego biernika – Akkusativu? W przypadku rzeczownika rodzaju męskiego po prostu na drobnej zmianie jego towarzysza, czyli rodzajnika. Oczywiście warunkiem poprawności jest znajomość tych rodzajników., czyli musimy wiedzieć, że jest np. „das Bad”, „die Küche”, ale „der Raum”.

Popatrzmy na przykłady:

Tylko rodzaj męski zmienia nieznacznie swoje końcówki – charakterystyczna jest tutaj końcówka „-en”. Mamy więc den zamiast der, einen zamiast ein:

kto? co? / wer? was?

ein Koffer / mein Koffer / kein Koffer / der Koffer

kogo? Co? / wen? was?

Ich habe einen Koffer. /ich habe ajnen kofer/
Mam (jakąś) walizkę.

Ich brauche den Koffer. /ich brałche ajnen kofer/
Potrzebuję (tą) walizkę.

Ich kaufe einen Koffer. /ich kałfe ajnen kofer/
Kupuję (jakąś) walizkę.

Ich packe meinen Koffer. /ich pake majnen kofer/
Pakuję moją walizkę.

Ich nehme keinen Koffer. /ich nejme kajnen kofer/
Nie biorę żadnej walizki.

W innych rodzajach – żeńskim, nijakim oraz w liczbie mnogiej – nie musimy się niczym przejmować, bo każdy „towarzysz” wygląda tak jak w formie wyjściowej, czyli w mianowniku:

kto? Co? / wer? was?
Eine Brille / meine Brille / keine Brille / die Brille

Ich trage keine Brille. /ich trage kajne brile/
Nie noszę okularów.

Ich brauche keine Brille. /ich brałche kajne brile/
Nie potrzebuję okularów.

Ich suche die Brille. /ich zuche di brile/
Szukam tych okularów.

Ich kaufe eine Brille. /ich kałfe ajne brile/
Kupię (jakieś) okulary.

Ich hole meine Brille. /ich hole majne brile/
Przyniosę moje okulary.

Kto? Co? / Wer? Was?
Ein Kind / kein Kind / mein Kind / das Kind

Kogo? Co?/ Wen? Was?

Ich habe ein Kind. /ich habe ajn kint/
Mam (jedno) dziecko.

Ich sehe ein Kind. /ich seje ajn kint/
Widzę (jakieś) dziecko.

Ich höre kein Kind.  /ich hyre kajn kint/
Nie słyszę żadnego dziecka.

Ich mag das Kind. /ich mag das kint/
Lubię to dziecko.

Ich liebe mein Kind. /ich libe majn kint/
Kocham moje dziecko.

Podsumowanie:

Jeśli czasownik w sposób logiczny łączy się z rzeczownikiem i towarzyszącym mu rodzajnikiem w bierniku, który odpowiada na pytania: kogo? Co?, to formy rodzajnika wyglądają następująco:

Rodzaj męski (forma w mianowniku -„der”): den / einen / keinen /meinen

Rodzaj żeński: die / eine/ keine/ meine

Rodzaj nijaki: das / ein / kein / mein

Liczba mnoga: die / - / keine / meine

Ćwiczenia